Tomos forum

Beste forum,

Sinds een tijdje ben ik als vader van een tiener EN Tomos de helpende hand geworden als er zich problemen voordoen.
Als oudje ben ik opgegroeid met brommers (Zundapp, Kreidler, Yamaha, Puch Maxi....) en heb hieraan destijds veel geknutseld.
Mijn zoon heeft een Tomos A35 en heeft last van defecte peertjes.
Nu heb ik een kleine hand oscilloscoop en kan hiermee wat spanningen meten en de vorm ervan.
Met name de Vrms (effectieve spanning) die door bijna alle multimeters (AC) gemeten kan worden.
Ik ben begonnen met het meten van de lichtspoel en ontstekingsspoel.
De lichtspoel (gele draad) t.o.v. massa heeft een weerstand van 0,6 Ohm en de ontstekingsspoel een weerstand van 311 Ohm t.o.v. massa. Dit lijken 'normale' waarden aangezien een lichtspoel vaak minder windingen heeft en dikkere draad.
Tot zover nog niets vreemd.
Ik heb een beeld gemaakt van een stationair draaiende motor. Een mooie frequentie van ongeveer 50Hz en een Vrms die wat fluctueert rond de 7 a 8 Volt (AC). De verlichting is nu aan. Als de verlichting uitstaat stijgen deze waarden een beetje.
Ook heb ik een beeld gemaakt met vol gas. Een frequentie tussen de 213 en 220 Hz. De Vrms stijgt dan naar de 12V. Logisch zou ik zo denken. Blijkbaar genereert de lichtspoel met vol gas niet meer dan die 12V. De Vpiek spanning is behoorlijk, een wat vervormde sinus waarbij de piekspanning 54,6V is. Op zich prima omdat het gaat om de Vrms.
Deze metingen zijn rechtstreeks uit het blok nog VOOR de spanningsregelaar.
Echter als ik NA de spanningsregelaar meet en de meetpennen aan het achterlichtje bevestig, krijg ik nagenoeg dezelfde waarden! Ook weer die 12V rms bij vol gas (kan ietsjes fluctueren) en rond de 7 a 8V stationair.
Ook dezelfde grote piekspanning.
In deze situatie lijkt de spanningsregelaar geen rol te hebben. Misschien ook omdat de Vrms acceptabele waarden heeft.
Als ik de spanningsregelaar doorpiep dan lijkt het alsof alle in- en uitgangen doorverbonden zijn. Alles ligt a.h.w. aan massa.
Weet iemand wat deze regelaar precies doet?
Zou deze regelaar alleen iets doen als de ingangsspanning bijvoorbeeld boven de 12V komt?
Ik weet niet precies of die 12V peertjes tegen dergelijke hoge piekspanningen (Vpp) kunnen.

Dank alvast voor het meedenken.

John

Mooi artikel! waar heb je dat gave metertje vandaan? lijkt me heel handig voor mijn Tomos, die ligt nu helemaal uit elkaar. Mooi project.

Groetjes,
Jelle

Type Joy-it DSO128mini in en kijk bij Conrad.nl
Ongeveer 50 euro.

Groet,
John

Alles wat hoger is dan 13 volt op de gele draad wordt naar massa frame afgevoerd.
Behuizing spanningsregelaar moet wel goed aarde-massa maken met het frame....frame moet weer goed massa maken met het blokje en dat is soms slecht....massa draad van blok naar frame kan nooit geen kwaad.

Wat bedoel je precies met het afvoeren van een spanning hoger dan 13V?
De spanningsregelaar zorgt er voor dat er maximaal 12V (met wat marge) overblijft voor de verlichting?

Of bedoel je de spanning VOOR de spanningsregelaar?

John

Die 2 aansluitingen naast elkaar zijn inwendig gewoon aan elkaar gekoppeld, dus geen in en uitgang voor de spanning en dan meet je idd geen verschil.
Verbind de 2 gele gele kabelschoentjes maar eens met elkaar zonder de regelaar en meet dan maar eens, spanning kan dan nergens anders heen dan door de lampen.

Dat is nu net wat ik constateer, het lijkt alsof de spanningsregelaar niets doet! Alsof hij er niet tussen zit.
Maar wat doet een dergelijke spanningsregelaar? Ik ga ervan uit dat dit een AC-AC regelaar is.
Zijn er specificaties van een dergelijke regelaar?

Snap je wat ik bedoel?

John

Wat meet je op de gele draad uit het blokje als hij los is van de spanningsregelaar, Vrms 7,3 en Vrms 12,16 is namelijk prima.
Lampjes kunnen ook kapot trillen.

Ik denk dat ik de spanningsregelaar begin te snappen......
Vaak zie je zenerdiodes in een schakeling om een bepaalde spanning te handhaven. Dat is in dit geval 12V.
Een te hoge spanning wordt dan vaak met een weerstand afgetakt en in dit geval naar massa verbonden.
De energie (lees warmte) moet kunnen wegstromen en daarom zie je vaak koelribben op dergelijke regelaars.
Hm... ik zou weleens willen weten hoe een dergelijke schakeling is opgebouwd.
Het is dus waarschijnlijk zo dat de Vrms nu binnen de acceptabele waarden ligt en er niets gebeurd.
De werking is dus alleen goed te testen als de ingangsspanning hoger is.
Vroeger had ik zo'n enorme regelbare transformator voor wisselspanning.....dan kon ik het mooi testen....
Voor mij is het denk ik wel duidelijk zo.
Dank Fons voor het meedenken.
Ik denk dat ik uit nieuwsgierigheid zo'n spanningsregelaar ga demonteren om hiervan een schema te maken.

John

Zoek maar eens op single zener diode clipping en op double zener diode clipping.

Welke ontsteking heb je want ik meet hier veel meer als 12 volt met een multimeter.

Wat ik meet kun je op mijn scoop beeldjes zien. Zie mijn bijgevoegde bijlagen.
Ik meet AC met de multimeter en uiteraard ook met de scoop.
Het zijn mooie waarden (Vrms).

John

Een lichtspoel levert veel meer als 12 volt, anders zou een spanningsregelaar niet nodig zijn.

De bijlage laat toch echt zien wat ik meet!
Zowel met de scoop als de multimeter.
Stationair rond de 7 a 8 Volt en bij vol gas rond de 12V.
Dat is ook wat ik in eerste instantie zo vreemd vond.

En ik meet echt direct uit het blok.

John

Kan zijn dat het blok minder goede massa heeft met het frame. Zoals aangegeven een extra draadje leggen op massapunt van frame en blok. Slechte massa op de grondplaat kan ook oorzaak zijn van de lagere voltages.

Met een ontsteking met 4 spoelen meet ik onbelast gemakkelijk 35 volt, 3 spoelen voor het licht staan in serie bij dat type ontsteking.
Als jij een ontsteking hebt met maar 1 lichtspoel zou ik eens controleren of iemand er ooit een andere erin heeft gezet, bv van een Puch-Zundapp-kreidler die zijn maar 6 volt als je ze belast....onbelast geven die trouwens ook veel meer dan 12 volt.

Mijn zoon heeft een A35 en ik heb de spoel nog niet bekeken. Wel heeft zijn vriend ook een A35. Die loopt ook als een zonnetje en ik meet nagenoeg dezelfde waarden!
Meet jij met een multimeter in de AC stand?
De scoop geeft weliswaar een behoorlijke piekspanning (Vpp) maar het is uiteindelijk de effectieve spanning Vrms die telt.
Ik kan uiteraard de massa controleren maar het zou wel heel toevallig zijn dat dit bij beide brommer een probleem is.
Zowel de scoop als de multimeter geven dezelfde spanning weer.
Ik heb ook gemeten zonder belasting dus de gele draad uit het blok EN direct de massa. Ook met belasting meet ik dezelfde waarden.

John

Ik meet stationair al ruim 10 volt wisselspanning als ik de meter rechtsteeks aan de gele draad hang, met een klein beetje gas is dat al 20 volt.

Zal eens meten wat een oude punten ontsteking levert met een accuboormachine (2000 rpm) op het vliegwiel, reserve blokje ligt ergens in een kast.

Ik zal kijken of ik een video kan maken van de meting en laat het je zien.

Ik geloof je wel John, wil alleen maar aangeven dat de lichtspoel meer spanning levert dan de lampjes aan kunnen.

Lichtspoel van een punten ontsteking is 0,6 a 0,7 ohm en levert 8,2 volt als ik rechtsom draai, linksom levert hij 7,8 volt met een accuboormachine die onbelast 2000 rpm draait volgens de specificaties, rpm zal natuurlijk wat lager zijn omdat het blokje zonder bougie toch weerstand bied door magnetischme van de ontsteking en de luchtverplaatsing van de zuiger en interne weerstand in het blokje.

Dat er verschil tussen rechts en linksom draaien zit is ook logisch, koppelings huis heeft een vrijloop lager.

Hoi Fons,
Ik weet niet exact welke ontsteking er in die A35 Tomos brommers zit. Maar bij twee meet ik dergelijke waarden.
Als ik jouw verhaal lees dan is het aannemelijk dat het een puntenontsteking is. Ook de weerstand van 0,5 a 0,6 Ohm meet ik over de lichtspoel(en). Die ontstekingspoel lag een stuk hoger, 311 Ohm.
Bij stationair draaien komt die spanning niet bij de 12V. Pas bij vol gas meet ik waarden rond de 12V.

Wat bedoel je dat een lichtspoel altijd meer spanning levert dan de lampjes aankunnen?
Niet in mijn geval gezien de waarden die ik meet.

Ik zal kijken of ik aan een vliegwiel trekker kan komen en wat foto;s maak van de ontsteking en spoelen....

John