Bij deze even een weetje.
Zo als jullie kunnen weten ben ik met diverse proefjes bezig.
(En dan zou je zeggen dat je steeds wijzer wordt. Wel, dat is ook wel zo, maar het aantal vragen neemt ook gelijkertijd toe. Maar goed, ik hou vol.)
Soms loopt het ene proefje door het andere heen, gewoon omdat iets toch net open ligt. Zo ook met het volgende.
Ik wilde nogmaals nagaan of in mijn geval, de bromstand van de ontsteking de meest juiste was. Het kon namelijk wel eens zo zijn dat de ontsteking iets later zou moeten staan. (Of iets vroeger.)
Om dat te doen moet natuurlijk even het vliegwiel er af. En terwijl dit er af lag, schoot er ineens in mijn gedachte dat ik ooit ergens op de Tomossite gelezen had dat:
1. De ontstekingspoel ook wel eens aan de andere kant zat. Hetzij boven, hetzij beneden.
Tevens had ik op een andere plek op deze Tomossite gelezen dat:
2. Er tweemaal een vonk werd gegeven per 1 omwenteling van de krukas.
( Als de zuiger boven is en als de zuiger beneden is. )
Als die twee (vermoedelijke) wetenschappen nou is uitprobeert zouden worden. Dan weten we dat tenminste. [En mogelijk komen we verder hoe die ISKRA ontsteking nu precies werkt, want dat is nog steeds een mysterie.]
Wel, bij mij zat de ontsteekspoel aan de boven kant. En daar rijdt hij al jaren mee.
Als ik nou eens de ankerplaat omdraai, zodat de ontsteekspoel aan de onderkant komt te zitten.
Als eerste probeerde ik of er wel vonken kwamen, door de kick heen en weer te bewegen. En gelukkig gebeurde dat. Hiermede werd al duidelijk dat de ontstekingspoel werkte. Ook al zat hij aan de onderkant.
Ook probeerde ik of ik met de hand-kick een vonk teweeg kon brengen, waarbij het vliegwiel maar een halve ronde mocht maken. Om dat in de gaten te houden had ik even een marker aangebracht.
Doch dat lukte niet. Daar moet ik loens voor zijn of 2x een paar ogen hebben. Dus helaas.
Dan maar de bougie er in gedraaid.
Maar of hij het ook zou aanslaan wanneer de bougie gemonteerd was ?
Wel, na 2 flinke duwen (met de hand) op de kickstarter sloeg hij aan. Ergo: Hij vonkt ook op het juiste moment als de ontsteekspoel beneden gemonteerd zit. Dat betekend dat er inderdaad 2x in 1 rondgang van de krukas een vonk geproduceerd wordt.
Duidelijker kan ik het niet maken.
In deze zal ik vertellen zoals ik het gelezen heb, over die 2 vonken.
Het vliegwiel is (aan de binnenkant) uitgerust met 2 poolparen. Welk inhoud, totaal 4 magneten, waarvan er 2 noordpolen en 2 zuidpolen zijn. (Theoretisch)
Het zal duidelijk zijn dat de 2 noordpolen tegenover elkaar zitten en de zuidpolen idem.
Wanneer er nu een noordpool langs de ontsteekspoel gaat, ontstaat er een (inductie) spanning in die spoel. [En die spanning wordt naar de elektronische schakeling\bobine unit gestuurd.]
Maar goed, als de ontsteekspoel boven zit, gaat op het moment dat de zuiger boven komt, gelijk de (1e) noordpool langs. De andere (2e) noordpool bevind zich dan aan de onderzijde.
Wanneer de zuiger nu naar beneden gaat, draait ook het vliegwiel een halve slag en komt \ gaat de andere noordpool langs de zich bovenaan bevindende ontsteekspoel. En opnieuw ontstaat er een (inductie) spanning in die spoel. En opnieuw gaat die spanning naar de elektronische schakeling \ bobine unit, met het gevolg dat er weer een vonk overspringt bij de bougie. [Terwijl de zuiger beneden is.] Zo zit dat.
Om dat visueel aanschouwelijk te maken c.q. te bewijzen moet er een oscilloscoop aan te pas komen. En die heb ik niet meer.
Ooit heb ik die vonk (in 2007) met een scope gevangen. Doch ik wist toen niet wat ik nu weet over die iskra ontsteking. En omdat mijn Tomosje stationair 1400 tpm liep, stond de scope ingesteld op ± 5 honderste seconde. En een ravage dat ik zag op dat scherm. [Dat had ook te maken met de hoge spanning (70 – 90 volt) die uit dat zwarte draadje komt.] Daar kon ik geen touw aan vast knopen. Zodoende is er ook geen foto van gemaakt.
Wel is er een foto gemaakt van de voeding spanning die uit de gele draad kwam.
Het is een beetje vreemde spanningsvorm, maar nu weet ik wat meer [ of niet ] van het ontsteek en voedings systeem (Brushless) en bezie ik die spanningsvorm met andere ogen.
Opnieuw even de Foto uit 2007.
Maar goed, in de nabije toekomst zal ik een nieuwe meting doen, maar dat neemt even tijd. Tenslotte moet het e.e.a. georganiseerd worden.
Maar hoe zit het nou. Want het is toch iets anders, zoals we het vroeger hadden. Toen kwam er een vonk als de puntjes open gingen. En dat was slechts 1x per rondgang van het vliegwiel.
Doch er is een verschil met vroeger. Vroeger werden de puntjes opgelicht door een verhoging van de poeliebus (middenas) van het vliegwiel.
[De condensator ving de eerste spanningreactie uit de spoel op, zodat er geen vlamboog (vonken) over de puntjes zouden ontstaan. En in 2e reactie gaf die opgeladen condensator die opgeslagen spanning weer af via diezelfde spoel, waardoor de vonk bij de bougie ontstaat.]
Maar nu wordt er een spanning opgewekt in de spoel met de vele windingen (de ontsteekspoel) en wel door een magneet die er langs strijkt. En dat 2x per omwenteling.
Het zal duidelijk zijn dat de elektronische ontwikkelingen niet stil zijn blijven staan.
Zo is het zelfs mogelijk om via de elektronica (via de spanningen die opgewekt worden in de andere spoelen) te “zien” in welke positie het vliegwiel zich bevind. Dus een opnemer ( Hall element ) is tegenwoordig niet meer nodig.
Alleen, ….. ik heb het vliegwiel nader bekeken, gefotografeerd en getekend. En dan wordt het raadsel nog groter. Jullie zullen het zien in een volgend artikeltje.
Uiteraard heb ik Tomos Nederland om informatie gevraagd, doch het blijft (helaas) doodstil vanaf die kant. Het kan natuurlijk zijn dat daar niemand meer de honeurs waarneemt nu kennelijk alles uit Epe verhuist is.
Tot zover weer tijd aan het Tomosje besteed, maar weer met genoegen gedaan.
U allen gegroet.
